Matko Miłosierdzia, pod Twoją obronę uciekamy się.
MATER MISERICORDIAE, SUB TUUM PRAESIDIUM CONFUGIMUS.
(Napis umieszczony na Ostrej Bramie)
*****
Matko Boska Ostrobramska, nie masz na swym ręku Dzieciątka Jezus, to weź mnie na swoje ręce i przenieś szczęśliwie przez całe życie”.
(św. Maksymilian Maria Kolbe)
*****
O Pani moja, Święta Maryjo!
Twojej łasce, osobliwej straży i miłosierdziu Twojemu dzisiaj i każdego dnia,
i w godzinę śmierci mojej duszę i ciało moje polecam;
wszystkie nadzieje i pociechy moje, wszystkie uciski i dolegliwości,
życie i koniec życia mojego Tobie polecam,
aby przez zasługi Twoje wszystkie uczynki moje były sprawowane i rządzone
według Twojej i Syna Twego woli.
Amen.
(Modlitwa do Matki Boskiej Ostrobramskiej)
*****
Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie;
Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,
Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie
Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.
Panno święta, co Jasnej bronisz Częstochowy
I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy
Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem!
Jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem,
(Gdy od płaczącej matki pod Twoją opiekę
Ofiarowany, martwą podniosłem powiekę
I zaraz mogłem pieszo do Twych świątyń progu
Iść za wrócone życie podziękować Bogu),
Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono.
Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,
Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie
Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.
Panno święta, co Jasnej bronisz Częstochowy
I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy
Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem!
Jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem,
(Gdy od płaczącej matki pod Twoją opiekę
Ofiarowany, martwą podniosłem powiekę
I zaraz mogłem pieszo do Twych świątyń progu
Iść za wrócone życie podziękować Bogu),
Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono.
(Adam Mickiewicz "Pan Tadeusz", Inwokacja)
Obraz
Oryginalny obraz jest namalowany temperą na ośmiu dębowych
deskach 200 x 165 cm .
W późniejszych latach obraz został przemalowany farbą
olejną; zmieniono także wizerunek Matki Bożej.
Obraz olejny na deskach
Zamalowano pukiel włosów wymykający się spod chusty i
skrócono palce dłoni).
Twórca obrazu jest nieznany. Namalowano go prawdopodobnie w
I poł. XVII wieku na wzór obrazu Martina de Vosa - flamandzkiego artysty.
Obecnie odrzuca się wersję o wschodnim pochodzeniu obrazu.
Głowę Matki Bożej zdobią dwie korony.
Pierwsza pochodzi z końca XVII wieku, w XIX wieku ozdobiona
została klejnotami ofiarowanymi jako wota.
Druga korona, z połowy XVIII wieku, podtrzymywana jest przez
dwa aniołki i ozdobiona sztucznymi kamieniami.
Charakterystycznym elementem obrazu jest wotum w kształcie
dużego półksiężyca umieszczone w 1849 r. w dolnej części obrazu.
Procesja z cudownym wizerunkiem Matki Bożej Ostrobramskiej na ul. Zamkowej
podczas koronacji w dniu 2 lipca 1927 roku.
2 lipca 1927 r. odbyła się uroczysta koronacja obrazu
złotymi koronami. Dokonał jej arcybiskup metropolita warszawski kard.
Aleksander Kakowski w obecności prezydenta Ignacego Mościckiego i marszałka
Józefa Piłsudskiego.
Obraz przedstawia pochyloną Madonnę bez Dzieciątka. Głowa otoczona jest promienną aureolą, Maryja pochyla ją w lewo. Smukłą szyję zdobi szal.
Obraz przedstawia pochyloną Madonnę bez Dzieciątka. Głowa otoczona jest promienną aureolą, Maryja pochyla ją w lewo. Smukłą szyję zdobi szal.
Twarz jest pociągła, półprzymknięte oczy dodają powagi. Ręce
trzyma skrzyżowane na piersiach.
Ostra Brama
Po śmierci Kazimierza Jagiellończyka, za panowania jego syna
Aleksandra, ze względu na zagrożenie najazdów tatarskich, zbudowano mury
obronne, z bramami fortyfikacyjnymi i basztami warownymi.
Wilno pierwotnie miało pięć bram miejskich (później
zbudowano jeszcze cztery), w tym Brama Miednicka (od drogi prowadzącej do
Miednik).
Brama ta nazywała się też Ostrą, od nazwy części południowego
przedmieścia, które nazywało się Ostry Koniec.
Pierwsza wzmianka o niej pojawia się w wykazie pięciu bram
miast z dnia 6 września 1503 roku. Ta brama była najsłabszym punktem murów
obronnych Wilna, bo właśnie od strony wschodniej zawsze przybywali wrogowie. Z
dziewięciu bram do dzisiaj pozostała tylko Ostra Brama, reszta została
zniszczona w XIX wieku.
Na początku XVII w. przez tą bramę wjeżdżało się do Wilna
ulicą Wielką, przed nią magistrat witał najważniejszych gości, wojewodów,
biskupów.
Wieszanie obrazów z wizerunkiem świętych na bramach
miejskich było w tamtych latach zwyczajem znanym nie tylko w Polsce, ale w
całym chrześcijańskim świecie.
Mieszkańcy wierzyli, że wizerunek Matki Bożej, umieszczony
nad jedną z miejskich bram, stanowi najlepszą ochronę od nieszczęść.
W pierwszej połowie XVII w. zawieszono na
bramie Miednickiej od strony miasta obraz Madonny, natomiast od
strony zewnętrznej obraz Salwatora
Zbawiciela.
W 1626 karmelici bosi rozpoczęli budowę klasztoru i kościoła
pw. św. Teresy. Krótko potem został im powierzony w opiekę obraz Najświętszej
Maryi Panny, który wisiał wówczas w niewielkim wgłębieniu wewnętrznej strony
murów, przez co był narażony na szybkie niszczenie. Karmelici wystąpili do
magistratu z prośbą o wybudowanie kaplicy na bramie, do której został
przeniesiony obraz
Najświętszej Maryi Panny.
Wnętrze Kaplicy Ostrobramskiej w Wilnie.
Obraz wykonany z nadesłanego stalorytu i opublikowany w Tygodniku Ilustrowanym z 1864r.
12 kwietnia 1671 roku miało miejsce uroczyste wniesienie
obrazu do kaplicy. Przewodniczył temu wydarzeniu biskup wileński Aleksander
Sapieha, brali w tym udział profesorowie i studenci Akademii Wileńskiej, władze
rządowe, magistratu, głównego Trybunału Wielkiego
Księstwa Litewskiego, hetman, kanclerz, marszałek i inni
wierni. Obraz został ozdobiony przez złotników wileńskich w kosztowną szatę.
W 1715 roku pożar Wilna zniszczył drewnianą kaplicę. Obraz
Ostrobramskiej Pani wyniósł z pożaru młody zakonnik. Było to cudowne zdarzenie,
gdyż zwykle obraz niosło czterech mężczyzn. Kaplica została wkrótce
odbudowana ale już jako murowana.
Papież Klemens X w 1773 roku przyczynił się do powstania
kościoła pod otwartym niebem przed kaplicą ostrobramską, zaczęły odbywać się tu
dziękczynne nabożeństwa do Matki Miłosierdzia, tzw. Opieki, które przetrwały do
dzisiejszych czasów.
W latach 1799-1805 burzono mury obronne wraz z bramami
wileńskimi, jednak dzięki obrazowi Najświętszej Maryi Panny Ostrą Bramę
pozostawiono.
Podczas rozbiorów Polski karmelici zostali wyrzuceni z
Wilna, klasztor został przekazany duchowieństwu prawosławnemu, natomiast
kościół św. Teresy wraz z kaplicą Ostrobramską przekazano księżom parafialnym.
Matka Boska Ostrobramska, fotografia z lat 30. XX wieku, autor nieznany, fot. wydawnictwo RM
Podczas II wojny światowej decyzją arcybiskupa metropolity
wileńskiego Romualda Jałbrzykowskiego Ikona Matki Bożej Miłosierdzia pozostała
wśród wiernych czcicieli w Ostrej Bramie. Po zakończeniu wojny, kiedy Wilno
należało do ZSSR i kościoły na Litwie w większości zostały pozamykane, kaplica
w Ostrej Bramie pozostała otwarta.
Ostra Brama od strony południowej na pocztówce z lat 1930-ch.
W niszy umieszczono Orła w koronie (widać na zdjęciu).
Ostra Brama wiąże się również w istotny sposób z kultem
Miłosierdzia Bożego. Obraz Miłosierdzia Bożego został namalowany w Wilnie i
wystawiony publicznie właśnie w Ostrej Bramie (26-28 kwietnia 1935 r.). Tu też
św. Faustyna miała wizję triumfu obrazu Miłosierdzia Bożego.
Bardzo silne są też związki św. Jana Pawła II z Ostrą Bramą:
"W momencie mojego wyboru na Stolicę Piotrową pomyślałem o Matce Najświętszej z Ostrej Bramy" (6 września 1993 r.);
Bardzo silne są też związki św. Jana Pawła II z Ostrą Bramą:
"W momencie mojego wyboru na Stolicę Piotrową pomyślałem o Matce Najświętszej z Ostrej Bramy" (6 września 1993 r.);
"Niedługo po tym,
jak niezbadanym wyrokiem Bożym zostałem wybrany na Stolicę Piotrową, udałem się
do litewskiej kaplicy Matki Miłosierdzia w podziemiach Bazyliki Watykańskiej. I
tam, u stóp Najświętszej Dziewicy, modliłem się za was wszystkich" (8
września 1993 r.).
Linki
W 1988 r. rozpoczęto budowę Sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej w Skarżysku-Kamiennej.
W dniu 22 października 1989 r. ks. kard. Henryk Gulbinowicz dokonał poświęcenia kaplicy i intronizacji wizerunku Matki Bożej. Koronacja obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej odbyła się 2 lipca 2005 r. Sanktuarium powstało z tęsknoty serc ludzi pochodzących z Kresów.
Matka Boska Ostrobramska jest patronką Skarżyska-Kamiennej
Wspomnienie
16 listopada - Najświętsza Maryja Panna Ostrobramska Matka Miłosierdzia