Ikony i sztuka sakralna: stycznia 2015

poniedziałek, 26 stycznia 2015

Jezus

Modlitwa Jezusowa

Panie Jezu Chryste, Synu Boży, zmiłuj się nade mną grzesznikiem.

* * * * *

To pierwotne wezwanie modlitwy Jezusowej, zwanej inaczej modlitwą serca albo nieustanną modlitwą. Modlitwa ta korzeniami sięga Pisma Świętego.

Niewidomy żebrak, Bartymeusz, u bram Jerycha woła do Jezusa: "Jezusie, synu Dawida, ulituj się nade mną". Skruszony celnik prosi o miłosierdzie, a Kananejka powtarza: "Panie, synu Dawida, zmiłuj się nade mną".

Jest to wezwanie modlitwy nieustannej, bo takie jest polecenie Jezusa: "Powiedział im też przypowieść o tym, że zawsze powinni się modlić i nie ustawać" (Łk 18, 1),

a św. Paweł powtórzył: "Nieustannie się módlcie" (1 Tes 5, 17).

Modlitwa Jezusowa powstała w pierwszych wiekach chrześcijaństwa - wśród mnichów na pustyni egipskiej w IV wieku. Ich duchowość - opuszczenie wszystkiego ze względu na Boga - nakazywała iść na pustynię, by całe swoje istnienie poświęcić na modlitwę i pogłębienie więzi z Bogiem.

Pierwsi pustelnicy egipscy głosili, że wielbienie Stwórcy powinno odbywać się przez cały czas,

a św. Jan Kasjan mówił, że:

"Bardzo mało modli się ten, kto zwykł modlić się tylko wówczas, gdy klęczy".

Inne powiedzenie znane z tamtych czasów to:

"Jeżeli mnich modli się tylko wtedy, gdy staje do modlitwy, to nigdy się nie modli".

Modlitwa nieustanna przybierała formę rozważania lub recytacji z pamięci i najczęściej szeptem tekstów Pisma Świętego, wersetów z psalmu, z Ewangelii lub innego biblijnego tekstu, który zawierał skondensowaną w kilku słowach prośbę o pomoc czy miłosierdzie albo też wyrażał uwielbienie Boga.

Pozwalało to uniknąć rozproszeń, skupić myśli na Bogu i utrzymywać nieustanną pamięć o Nim.

W ten sposób łączono pracę wciąż trwającą modlitwą.

Zwyczaj modlitwy Jezusowej przeniósł się do Konstantynopola i był kultywowany w słynnym klasztorze Studytów, założonym w 463 roku i mającym szczególne znaczenie w VIII-IX wieku. Pierwszym wielkim, a może największym teologiem i mistykiem bizantyjskim był św. Symeon Nowy Teolog.

Trzecim etapem rozwoju modlitwy Jezusowej było przedostanie się jej do Atos w XIII-XIV wieku. W tym czasie Atos był głównym centrum życia monastycznego w Bizancjum.

W XIV wieku posiadał już 25 klasztorów. Wkrótce stał się ośrodkiem szerzenia się modlitwy Jezusowej. Tutaj również została ona ostatecznie uformowana i zdobyła dominującą pozycję w życiu duchowym. Mimo zachowania śpiewu psalmów i modlitw liturgicznych, stała się sercem wszystkich modlitw.

Atos stopniowo ustalił jej formę właśnie na słowa:

"Panie Jezu Chryste, Synu Boży, zmiłuj się nade mną, grzesznikiem".

Przez wieki Atos był największym ośrodkiem zakonnym świata chrześcijańskiego. Z tamtejszych klasztorów modlitwa Jezusowa promieniowała na cały Wschód, a także na kraje słowiańskie.

W XVII wieku ze Świętą Górą związani byli główni twórcy "Filokalii" - zbioru pism Ojców i pisarzy chrześcijańskich związanych z modlitwą Jezusową.

Filokalia stała się głównym podręcznikiem nauki tej formy modlitwy. Modlitwa Jezusowa przetrwała do dzisiaj. Z chrześcijańskiego Wschodu przeniosła się na Zachód.

Modlitwa Jezusowa jest modlitwą na każdy czas. Nie jest konieczne trzymanie się jej tradycyjnej formy. Każdy z nas może sam ustalić sobie krótkie modlitewne wezwanie.

Panie Jezu, zmiłuj się nade mną;

Panie Jezu, pomóż mi;

Panie Jezu, ufam Tobie;

Panie, pospiesz ku ratunkowi memu;

Jezu, gdzie jesteś?

Duchu Święty, przyjdź;

Duchu Święty, prowadź mnie;

Duchu Święty, oświeć mnie.

Jean Lafrance proponuje bogatsze wezwania:

Ojcze, w imię Jezusa, daj mi swojego Ducha;

Duchu Święty, pokaż mi twarz Jezusa;

Bogurodzico Maryjo, raduj się.

Możemy modlić się wszędzie. W domu, przy sprzątaniu, w kuchni czy w tramwaju! Z początku będzie to wymagało trochę skupienia i uwagi, może ogarnie nas rozproszenie albo zapomnimy zupełnie o modlitwie. Wystarczy spokojnie powrócić do wybranego wezwania i kontynuować modlitwę.

Z czasem modlitwa się w nas utrwali, będziemy coraz łatwiej o niej pamiętać, aż w końcu, któregoś dnia, zauważymy, że modlitwa już w nas jest, że bez większego wysiłku modlitewne wezwanie przemienia naszą codzienność, ofiarując ją Bogu.

Ta modlitwa jest odpowiedzią na pytanie współczesnego człowieka o to, jak się modlić i jak znaleźć czas na modlitwę.

Jak?

Wezwaniem, które jest odpowiedzią na potrzebę chwili - prośba, przeprosiny, dziękczynienie.

Kiedy?

W każdej wolnej chwili, kiedy tylko nam się przypomni, a później zobaczymy, że przypominać się będzie coraz częściej.

Modlitwa Jezusowa jest modlitwą prostoty, to wołanie o pomoc, o miłosierdzie. Mnisi dochodzili do szczytów świętości właśnie poprzez modlitwę Jezusową. Nie jest to jednak tylko modlitwa dla mnichów czy osób poświęconych Bogu. Jest dla wszystkich, a przede wszystkim dla ludzi świeckich, zagonionych w codzienności.

Serafin z Sarowa mówił:

"Zapragniecie, na przykład pójść do kościoła, lecz kościół jest zbyt daleko lub nabożeństwo już się skończyło. Zapragniecie złożyć ofiarę, lecz nie widzicie biednego lub nie macie pieniędzy. Pragniecie żyć w czystości, lecz nie macie dosyć sił do tego (...) Być może chcielibyście zrobić coś innego w imię Jezusa, lecz nie macie ku temu sił ani okazji. Natomiast modlić się może każdy bez przeszkód. Bogaty i biedny, szlachetnie urodzony i wieśniak, mocny i słaby, zdrowy i chory, cnotliwy i grzesznik".

W "Opowieściach pielgrzyma" starzec radzi pielgrzymowi, który pragnie nauczyć się modlitwy Jezusowej, aby nigdy się nie zniechęcał. Ma tylko często odmawiać wezwania modlitwy Jezusa bez troszczenia się o czystość samej modlitwy. Nawet jeśli mamy wrażenie odmawiania jej tylko wargami, to częsta modlitwa ustna doprowadzi to w końcu do modlitwy serca.

"Modlitwa może być sucha i rozproszona, lecz powtarzana stworzy przyzwyczajenie, stanie się drugą naturą i przekształci w czystą, jaśniejącą modlitwę, chwalebną modlitwę ognia"

(Jean Lafrance, Modlitwa serca).

Nasza codzienność zostanie przemieniona, a my przez nią będziemy mogli coraz bardziej zbliżać się do świętości.

Jean Lafrance porównuje modlitwę do gliny, a modlącego się do pomocnika murarskiego: "Ty jesteś tym pomocnikiem, a modlitwa gliną. Bóg mógłby równie dobrze obejść się bez pomocnika i gliny, ale zdecydował, że Jego arcydzieła będą zależały od twojej ubogiej modlitwy; zdecydował, że potrzebuje tego materiału. Dlatego Bóg mówi: . Bóg chce dużo modlitwy i chociaż czujesz, jak bardzo nędzna jest twoja modlitwa, prosi cię, żebyś nie ustawał, żebyś modlił się więcej i intensywniej. (...) ".

źródło tekstu

Linki

Opowieści pielgrzyma - fragment książki

Filokalia - fragmenty

Opowieści Pielgrzyma cz. 1

Opowieści Pielgrzyma cz. 2

poniedziałek, 19 stycznia 2015

Święty Wojciech - Patron i Opiekun Polski

MODLITWA DO ŚW. WOJCIECHA
(KARD. AUGUST HLOND, PRYMAS POLSKI)

Wszechmogący Wieczny Boże, uciekając się pod opiekę św. Wojciecha,

który za życia swego był narodowi naszemu przykładem wiary i przyjacielem,

a teraz przed Obliczem Twego Majestatu jest naszym Orędownikiem,
błagamy Cię, wysłuchaj łaskawie modlitwy,

którą do Ciebie przez wstawiennictwo Świętego Męczennika zanosi wierny lud Twój.

Ty zaś, Matko Boża, Królowo Polski i Wniebowzięta Patronko świętego Kościoła Gnieźnieńskiego, okaż nam dobrotliwość Swego Niepokalanego Serca.

Św. Wojciechu, któryś w zaraniu narodu naszego utwierdzał go w wierze,
uproś nam umiłowanie Prawdy Przedwiecznej.

Św. Wojciechu, któryś w duszę polską wszczepił cześć i miłość ku Bogarodzicy Dziewicy,

wyproś nam Jej przemożną opiekę.

Św. Wojciechu, prawa Bożego głosicielu nieugięty,
wyproś kapłanom polskim ducha żarliwości i apostolstwa.

Św. Wojciechu, darem rady osobliwie obdarzony, któryś utwierdzał królów w wierze świętej,

wyproś rządcom Rzeczypospolitej zrozumienie Twej woli i światło w rządach.

Św. Wojciechu, któryś życie oddał za wiarę świętą,
wyproś nam stałość i męstwo w wyznawaniu Chrystusa życiem całym.

Św. Wojciechu, któryś czuwał nad narodem naszym w dniach chwały i upadku,

wyproś nam trwałą wierność Kościołowi świętemu.

Św. Wojciechu, którego wstawiennictwu zawdzięczamy odzyskanie wolności,
wyproś Ojczyźnie naszej ducha jedności i zgody.

Niech Cię wielbi, Panie Boże nasz, lud polski przy grobie Świętego Męczennika,

by Jego krew ofiarna wyjednywała narodowi dalsze Twe łaski i opiekę.

Przez zasługi św. Wojciecha, udziel nam, Boże, grzechów odpuszczenia.

Przez zasługi św. Wojciecha, naucz nas, Boże, odradzać się przez łaskę świętych sakramentów,
żyć w pobożności i trwać w miłości Twojej.

Przez zasługi św. Wojciecha, spraw, Boże, aby Polska życiem chrześcijańskim chwałę Ci oddawała.

Przez zasługi św. Wojciecha, spraw, Boże, aby naród polski swych świętych posłannictw dopełnił.

Przez zasługi św. Wojciecha, spraw, Boże, abyśmy wszyscy po cnotliwym życiu rajskiego wesela dostąpić mogli.

Amen

* * * * *

Modlitwa za wstawiennictwem św. Wojciecha

Prosimy Cię, Panie, niech święty Wojciech; biskup i męczennik, wyjedna nam miłosierdzie Twoje, abyśmy otrzymali grzechów odpuszczenie i upragnione łaski.

Święty Wojciechu, patronie naszej Ojczyzny!

Użyźniłeś siejbę słowa Bożego krwią swoją,

a w sercach naszych zaszczepiłeś miłość do Bogarodzicy.

Bądź nam nadal przewodnikiem do nieba i uproś nam u Boga potrzebny hart ducha,

abyśmy za twoją pomocą mężnie wyznawali swą wiarę i przez nią otrzymali nagrodę wieczną.

Przez Chrystusa, Pana naszego.

Amen.

Litania do Świętego Wojciecha

Kyrie, elejson. Chryste, elejson. Kyrie, elejson.
Chryste, usłysz nas. Chryste, wysłuchaj nas.
Ojcze z nieba, Boże, zmiłuj się nad nami.
Synu Odkupicielu świata, Boże, zmiłuj się nad nami.
Duchu Święty, Boże, zmiłuj się nad nami.
Święta Trójco, Jedyny Boże, zmiłuj się nad nami.

Święta Maryjo, módl się za nami.

Święty Wojciechu, patronie nasz, módl się za nami.

Święty Wojciechu, męczenniku i wyznawco, módl się za nami.

Święty Wojciechu, urodzony na czeskiej ziemi, módl się za nami.

Wszelkimi cnotami ozdobiony, módl się za nami.

Mężu według Serca Bożego, módl się za nami.

Dobrym przykładem owocom swoim przyświecający, módl się za nami.

Pasterzu gorliwie o zbawienie dusz Twojej owczarni dbający, módl się za nami.

Złe obyczaje wykorzeniający, módl się za nami.

Nad występkami ubolewający, módl się za nami.

Wierny naśladowco Chrystusa Pana, módl się za nami.

Węgrom, Prusom i Polakom światło wiary niosący, módl się za nami.

U pogan wobec śmierci nieustraszony, módl się za nami.

Wiarę Chrystusową męczeństwem potwierdzający, módl się za nami.

Za słowo Chrystusa śmierć ponoszący, módl się za nami.

Patronie i Opiekunie Ojczyzny naszej, módl się za nami.

Patronie uciśnionych i ubogich ludzi, módl się za nami.

Dobry Pasterzu, módl się za nami.

Chwało i ozdobo Ojczyzny naszej, módl się za nami.

Wzorze duchowieństwa, módl się za nami.

Drogo do życia wiecznego, módl się za nami.

Abyśmy z grzechów powstali, módl się za nami.

Abyśmy do stałości w wierze świętej powrócili, módl się za nami.

Abyśmy otrzymali miłosierdzie za Twoją przyczyną, módl się za nami.

Abyśmy żyjąc według przykazań Bożych, żywot wieczny otrzymali, módl się za nami.

Abyśmy razem z Tobą Boga chwalili, módl się za nami.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.

Przez zasługi świętego Wojciecha, Chryste, wysłuchaj nas.

Módlmy się:

Boże, Ty umocniłeś nasz naród w wyznawaniu Twego imienia przez nauczanie i chwalebne męczeństwo świętego Wojciecha, biskupa. Spraw, prosimy, aby ten, który na ziemi głosił naszym przodkom wiarę, wstawiał się za nami w niebie. Przez Chrystusa, Pana naszego, Amen.

Litania do Świętego Wojciecha

Patrona i Opiekuna Polski

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas.

Ojcze z nieba Boże, zmiłuj się nad nami.

Synu, Odkupicielu świata Boże, zmiłuj się nad nami.

Duchy Święty Boże, zmiłuj się nad nami.

Święta Trójco, jedyny Boże, zmiłuj się nad nami.

Święta Maryjo, módl się za nami.

Święta Boża Rodzicielko, módl się za nami.

Święta Panno nad Pannami, módl się za nami.

Święty Wojciechu, módl się za nami.

Święty Wojciechu, wiernie Boga się trzymający, módl się za nami.

Święty Wojciechu, chwało Krzyża świętego, módl się za nami.

Święty Wojciechu, czcicielu Najświętszego Sakramentu, módl się za nami.

Święty Wojciechu, opiekunie Kościoła Gnieźnieńskiego, módl się za nami.

Święty Wojciechu, ozdobo swojego i naszego narodu, módl się za nami.

Święty Wojciechu, ozdobo narodów Europy, módl się za nami.

Święty Wojciechu, kielichem zbawienia częstujący, módl się za nami.

Święty Wojciechu - Janie Chrzcicielu Gdańszczan i Prusów, módl się za nami.

Święty Wojciechu, Apostole i Męczenniku, módl się za nami.

Święty Wojciechu, w śmierci nieustraszony, módl się za nami.

Święty Wojciechu, nad śmierć mocniejszy, módl się za nami.

Święty Wojciechu, wierny sługo Boży, módl się za nami.

Święty Wojciechu, woli Bożej poddany, módl się za nami.

Święty Wojciechu, postrachu duchów ciemności, módl się za nami.

Święty Wojciechu, mężu wielkiej wiedzy i roztropności, módl się za nami.

Święty Wojciechu, wierny przyjacielu Bolesława Chrobrego, módl się za nami.

Święty Wojciechu, wierny przyjacielu i współpracowniku cesarza Ottona III w najszlachetniejszych jego zamysłach, módl się za nami.

Święty Wojciechu, mężu nieustraszony, módl się za nami.

Święty Wojciechu, mężu wielkiej ewangelizacji Europy, módl się za nami.

Święty Wojciechu, gorliwy sługo Chrystusa, módl się za nami.

Święty Wojciechu, wierny naśladowco Chrystusa, módl się za nami.

Święty Wojciechu, mężu prawdziwie Apostolski, módl się za nami.

Święty Wojciechu, o światło Ewangelii dla narodów zatroskany, módl się za nami.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.

Módlmy się:

Święty Wojciechu, pierwszy Apostole narodu naszego, bądź Polsce Patronem w niebie.

Ty pierwsze ziarno wiary Chrystusowej rzuciłeś na niwy kraju naszego.

Ty pierwsze iskierki miłości Jezusa i Matki Jego w duszach przodków naszych roznieciłeś.

Uproś nam u Boga łaskę, abyśmy te najdroższe skarby niebieskie nad wszystko kochali i święcie przechowywali, aby naród nasz zawsze był sprawiedliwy i zawsze żył w wierze, abyśmy kochając Kościół święty i słuchając następców Twoich wszelkimi cnotami jaśnieli przed niebem.

Przez zasługi świętego Wojciecha, Jezu Chryste, usłysz nas i za jego prośbami przybądź nam ku pomocy. Amen.

Życiorys

          Święty Wojciech właściwie Wojciech Sławnikowic - czeski duchowny katolicki, biskup praski, misjonarz, męczennik, święty Kościoła katolickiego, główny patron Polski. Urodzony w Libicach ok 956, zmarł śmiercią męczeńską 23 kwietnia 997 w Świętym Gaju w okolicach Pasłęka.
    Święty Wojciech wywodził się z książęcej rodziny Sławnikowców pochodzącej z Czech. Jako dziecko ciężko zachorował. Rodzice wierząc, że dziecka do zdrowia przywróciło położenie na ołtarzu, oddali na wychowanie kościelne. Wykształcenie uzyskał w Magdeburgu pod opieką arcybiskupa Adalberta. Tam też przyjął sakrament bierzmowania obierając sobie imię Adalbert na cześć swojego mentora. W roku 981 przyjął święcenia kapłańskie. Po śmierci biskupa Adalberta powrócił do Czech jako subdiakon. Dwa lata później po śmierci biskupa Dytmara objął patronat nad diecezją praską jako nowy biskup. Wspierał ubogich i budowę kościołów, stanowczo sprzeciwiał się rozwiązłości, wielożeństwu, handlowi niewolnikami z krajami muzułmańskimi a także intrygom czeskiej szlachty co spowodowało konflikt z księciem Bolesławem II.
Św. Wojciech po opuszczeniu Pragi i udał się do Rzymu gdzie zrzekł się godności biskupiej i wstąpił do klasztoru benedyktyńskiego św. Bonifacego i Aleksego na rzymskim Awentynie. Po śmierci biskupa Falkolda, wrócił do Pragi pokierowany przez arcybiskupa Moguncji Willigisa. Prowadził dzieła misyjne, na podbitej przez Węgry słowackich ziemiach, co spowodowało konflikty z pogańskim rodem Arpadów. Także stawał w obronie chrześcijańskich niewolników wysyłanych do krajów muzułmańskich i ich wykupywanie.
   Dzięki namowie Ottona III będącego cesarzem Niemiec i porozumieniu z królem Polski Bolesławem Chrobrym, w 996 roku zawitał do Polski. Celem jego wizyty było podjęcie misji pośród jeszcze pogańskich Prusów. W podróży misyjnej towarzyszył mu brat Radzim Gaudenty i Benedykt Bogusza. Wiosną roku 997 św. Wojciech popłynął Wisłą do Gdańska z kohortą żołnierzy króla, gdzie w okolicach Pregoły ich oddalił. Dalej udał się ze swoimi towarzyszami na tereny pruskie by głosić zbawienie Boże. Ich działalność misyjna nie spotkała się z przychylnym przyjęciem. 23 kwietnia 997 r Wojciech został napadnięty przez siedmiu strażników prowadzonych przez kapłana i ugodzony włócznią w serce. Jego głowę odcięto i nasadzono na pal wyrazem hańby. Towarzyszy Biskupa oszczędzono i odesłano do Polski, którzy po powrocie opowiedzieli o jego męczeńskiej śmierci. Głowę z pala wykradł pewien nieznany Pomorzanin i przewiózł do Gniezna. Król Polski Bolesław Chrobry wykupił resztę ciała Wojciecha za wagę złota i nakazał pochować w gnieźnieńskim grobowcu.
   W 999 roku Sylwester II kanonizował św. Wojciecha. W wyniku starań Bolesława Chrobrego oraz przy jednoczesnym poparciu Ottona III, w 1000 roku została utworzona metropolia, a za jej patrona obrano świętego Wojciecha. W tym samym roku odbył się zjazd gnieźnieński.
      Wizerunki przedstawiające świętego Wojciecha umieszczone są w herbie Trzemeszna oraz Radzinkowa a także jego żywot jest ukazany na drzwiach gnieźnieńskich. W ikonografii św. Wojciech jest ukazany w stroju biskupa, w paliuszu z pastorałem. Jego atrybutami są orzeł, wiosło i włócznie.

Wspomnienie

23 kwietnia - Święty Wojciech, biskup i męczennik, główny patron Polski.

Linki

Życiorys św. Wojciecha

piątek, 9 stycznia 2015

Święty Charbel (Szarbel)

Modlitwa

Święty Ojcze Charbelu, który wyrzekłeś się przyjemności światowych i żyłeś w pokorze

i ukryciu w samotności eremu, a teraz przebywasz w chwale Nieba, wstawiaj się za nami.

Rozjaśnij nasze umysły i serca, utwierdź wiarę i wzmocnij wolę.

Rozpal w nas miłość Boga i bliźniego.

Pomagaj w wyborze dobra i unikania zła.

Broń nas przed wrogami widzialnymi i niewidzialnymi i wspomagaj w naszej codzienności.
Za Twoim wstawiennictwem wielu ludzi otrzymało od Boga dar uzdrowienia duszy i ciała, rozwiązania problemów w sytuacjach po ludzku beznadziejnych.

Wejrzyj na nas z miłością, a jeżeli będzie to zgodne z wolą Bożą, uproś nam u Boga łaskę,

o którą pokornie prosimy, a przede wszystkim pomagaj nam iść codziennie drogą świętości

do życia wiecznego. Amen.

Nowenna

Dzień pierwszy

Cudami słynący Święty Ojcze Szarbelu, którego nieskalane ciało przezwyciężywszy rozkład, wydzielało woń niebiańską, przybądź ku nam na ratunek i uproś u Boga łaskę (…). Amen.

Święty Szarbelu módl się za nami.

Panie, który obdarzyłeś Św. Szarbela łaską wiary, za jego wstawiennictwem proszę Cię o dar życia zgodnego z Twoimi przykazaniami i Ewangelią. Tobie chwała na wieki. Amen.